مقاوم سازی ساختمان قدیمی عملی است برای بالا بردن سطح مقاومت ساختمان هایی که به دلایل مختلفی سطح مقاومت پایینی داشته و نسبت به عملکردهای لرزه ای استحکام چندانی ندارند. مقاوم سازی ساختمان قدیمی بسته به نوع ساختی که ساختمان را در بر گرفته می تواند به دو روش کلی و جزیی اجرا شده و بنایی محکم را در پیکره ی ساختمان قدیمی به وجود آورد.
انواع ساختمان های قدیمی
به طور کلی ساختمان هایی که قدیمی ساز بوده و دارای چندین سال عمر هستند را می توان به دو دسته تقسیم نمود. دسته اول ساختمان هایی هستند که از گل، خشت، آجر و سیمان ساخته شده اند که فاقد هر گونه اسکلت و کلاف بندی بوده و هیچ نوع عامل باربری جانبی ندارند اما دسته دوم ساختمان هایی بوده که دارای اسکلت و کلاف بندی فلزی و بتنی بوده و دربردارنده عامل باربری جانبی هستند از این رو وقتی صحبت از مقاوم سازی ساختمان قدیمی به میان می آید منظور ساختمان های دسته دوم می باشد که شامل کلاف و اسکلت هستند.
چه ساختمان هایی نیازمند مقاوم سازی هستند؟
نمی توان به طور حتم گفت که همگی ساختمان های قدیمی نیازمند مقاوم سازی هستند زیرا در گذشته برخی از ساختمان ها زیر نظر مهندس ناظر و طبق آیین نامه های مهندسی اجرا شده اند که بر خلاف قدیمی بودنشان از استحکامی بالا برخوردار هستند و هیچ نیازی به مقاوم سازی ندارند اما برخی از ساختمان ها فاقد نظارت هر گونه مهندس ناظر بوده و هیج یک از آیین نامه های اجرایی در ساخت سازه به کار گرفته نشده است که چنین ساختمان های قدیمی به منظور ارتقاء دادن سطح کیفیت ساختمان لازم است تا مقاوم سازی ساختمان قدیمی مورد انجام قرار گیرد. زمانی که بحث مقاوم سازی به میان آید لازم است تا مهندس اجرایی بداند که ساختمان قدیمی جزء کدامیک از ساختمان های فولادی، بتنی و یا بنایی قرار دارد.
زیرا ساختمان هایی که فولادی بوده و شاخه هایی از آهن در سقف ساختمان به کار رفته می تواند شامل سقفی از تیر آهن و آجر بوده که به صورت جداگانه کار شده است پس بنابراین مهندسین اجرایی مقاوم سازی ساختمان قدیمی باید برنامه را برای یکپارچه کردن سقف ساختمان توسط شبکه های سیمی و بتن طرح ریزی کند. ساختمان های فولادی بسته به میزان مقاومت بتن و آرماتور به کار رفته در پیکره ی ساختمان لازم است تا توسط میلگرد و سایر مصالح مقاوم سازی سطح کیفیتش ارتقاء یابد. ساختمان های بنایی هم از رده ی مقاوم سازی اصولی خارج بوده و تنها می توان آنها را به روش های ساده در مدت زمان موقت مقاوم سازی نمود.
مقاوم سازی ساختمان قدیمی در برابر زلزله
ارتقاء دادن سطح مقاومت ساختمان های قدیمی را در برابر پیشامدهای لرزه ای را مقاوم سازی ساختمان قدیمی در برابر زلزله می گویند البته مقاوم سازی ساختمان ها ممکن است به دلیل دیگری مانند وارد شدن نیروی زیاد بر ساختمان انجام شود از نظر اقتصادی مقاوم سازی و ترمیم ساختمان می تواند به صرفه تر از تخریب ساختمان به شمار آید چرا که مقاوم سازی زمان کمتری نسبت به تخریب را شامل شده و در مواردی می تواند از ساختمانی نوساز شده بیشتر کارساز باشد. مانند همین زلزله ای که در سال اخیر بسیاری از شهروندان کرمانشاه و سر پل ذهاب را بی خانمان کرد و دولت استفاده از چادر و کانکس را چاره کار ندانسته در صورتی که مقاوم سازی ساختمان هایی در این حادثه می تواند چاره ساز بوده و در موارد بسیاری همانند چادر و کانکس عمل کرده و بسیاری از افراد زلزله دیده را سر پناه دهد از طرفی نسبت به ساخت سازمان زمان و هزینه ی کمتری را برای دولت شامل می شد.
انواع مقاوم سازی ساختمان قدیمی
مقاوم سازی ساختمان به دو صورت کلی و موضعی می تواند انجام شود. که در ادام متن به شرح هر یک از دو موضوع پرداخته می شود.
_مقاوم سازی کلی ساختمان
مقاوم سازی ساختمان به صورت کلی می تواند مقاوت تمامی سطح ساختمان را ارتقاء داده و در برابر هر گونه آسیبی مانند زلزله ایمن کرد که البته لازمه ی یک مقاومت فوق العاده می تواند استفاده نمودن از مواردی باشد مانند: به کار بستن دیواری برشی، اضافه کردن میانقاب ها، اضافه نمودن بادبندی، به کار بستن پشتبند و دیوار میانی، ضخامت پخشیدن به دیوارها، کاستن جرم ساختمان، اضافه کردن جدا ساز زلزله ای و دمپر به ساختمان
_ مقاوم سازی جزیی ساختمان
مقاوم سازی ساختمان به صورت جزیی می تواند تنها ترمیم بخشی از ساختمان را شامل شده و تنها بخشی از مراحل کار مقاوم سازی انجام شود. از جمله کارهایی که در مقاوم سازی جزیی ساختمان انجام می شوند عبارتند از: به کار بستن ژاکت بتنی به منظور مقاوم سازی در مواردی مانند ستون ها و تیرها، به کار بستن ژاکت فولادی به منظور مقاوم سازی در مواردی مانند ستون ها و تیرها، مقاوم کردن محل هایی که ستون ها و تیرها به یکدیگر متصل شده اند به کمک ژاکت های فولادی و بتنی، مقاوم کردن ستون ها با استفاده نمودن از دور پیچ های FRP ، مقاوم کردن تیرها با کمک FRP ،تقویت تیرها به صورت برشی طولی و عرضی به کمک FRP
مقاوم سازی ساختمان قدیمی بنایی
ساختمان های بنایی به دلیل وجود گل، خشت و آجر و نبود هر گونه اسکلت و کلاف بندی می تواند در زمینه ی مقاوم سازی کاری ساده و کم هزینه را در برگیرد. که بسته به نوع تخریب هر شخص کاربلدی مانند بناهای محلی قادر خواهند بود تا کارهای مقاومتی را به گونه های ساده و مختلفی انجام دهند. در دسترس بودن مصالح مورد نیاز برای مقاوم سازی ساختمان قدیمی بنایی می توان اجرای کار را بسیار راحت تر کند. از جمله تخریب هایی که ممکن است در ساختمان های بنایی رخ دهد ایجاد ترک خوردگی در دیوارها می باشد که هر فرد ماهر به کار ساختمانی می تواند با استفاده کردن از شبکه های فولادی و یا میله های فولادی هر دو دیوار جدا افتاده از هم را به هم دوخت بزند. البته مقاوم سازی ساختمان قدیمی فولادی و بتنی به این راحتی نبوده و نیازمند طرح نقشه و مهندسین اجرایی هستند چرا که مقاوم سازی ساختمان قدیمی باید طبق اصول و قاعده پیش برود. پس بنابراین به شما پیشنهاد می شود تا قبل از اقدام به هر گونه عملی با متخصصین و مهندسین مقاوم سازی این سایت مشاوره ای داشته باشید تا از هر گونه خطر احتمالی و تخریب ساختمان و خرج هزینه های اضافی در امان بمانید.