استفاده از سازه چوبی از قدیم در بسیاری از کشور ها رایج بوده است. اغلب خانه های قدیمی ایرانی و بسیاری از کشور های قدیمی مانند چین از چوب بوده است. این نشان می دهد که سازه چوبی فوایدی داشته است که در قدیم ساخت آنها رایج بوده است. البته با پیشرفت سازه ها هر روزه مصالح بیشتری روی کار آمدند و تا حدودی سازه های چوبی هم شکل جدیدی به خود گرفتند اما از دور خارج نشدند. هنوز هم در مناطق مرطوب ایران در اکثر سازه های خود از چوب استفاده می کنند و این نوع سازه هنوز طرفداران خود را حفظ کرده است به خصوص که چوب در محیط های مرطوب پایداری بیشتری نسبت به آهن از خود نشان می دهد. در حدود بیش از ۲ میلیارد خانه در دنیا وجود دارد که از سازه های چوبی قدیمی محسوب می شوند. مزایا و معایب سازه های چوبی را در ادامه بررسی می کنیم:
سبک بودن سازه چوبی در مقابل زلزله:
یکی از مهمترین مزایای سازه چوبی این است که این سازه در مقابل خطرات طبیعی مانند زلزله سبک است و اگر هم ریزش کند امکان مرگ افراد کمتر می شود در حالی که در سازه های فلزی از فلز و تیرچه استفاده می شود که سنگین است و اگر ریزش کند امکان مرگ افراد چندین برابر می شود. شاید یکی از دلایل اصلی ساخت سازه های چوبی در شمال کشور هم همین بوده است زیرا این قسمت یکی از قسمت های زلزله خیز ایران محسوب می شود و دقیقا بر روی نوار زلزله خیز قرار گرفته است . در گذشته در این مکان ها زلزله های زیادی رخ می داده است که امکان مرگ بسیاری از افراد بوده است در نتیجه ترجیح می دانند که منازل خود را سبک بسازند.
مقاومت کم در برابر حشرات :
با اینکه ساخت سازه چوبی در سراسر دنیا رایج بوده است اما این سازه نسبت به حشرات مقاومت کمی دارد و با ورود حشرات مانند موریانه به راحتی تخریب می شود. یکی از روش های عایق کردن این سازه ها به وسیله پاشیدن مواد عایق بر روی آنها بوده است به این وسیله این سازه تا سال های زیادی دوام داشته است و دچار تخریب نمی شده است. استفاده از مواد عایق و ضد حشرات در گذشته به این دلیل بوده است که مثل امروز تعداد زیادی از سموم برای از بین بردن حشرات وجود نداشته است و تعداد حشرات بسیار بیشتر از امروز بوده است.
مقاومت در برابر آتش سوزی:
سازه چوبی در مقابل آتش سوزی مقاومت کمی دارد. به همین دلیل روی آنها را با پانل گچی می پوشانند که به راحتی آتش نگیرد و آتش در محیط پخش نشود. گچی که در سازه چوبی استفاده می شود در حدود ۲۰ درصد آب را در خود متبلور کرده است. همچنین می توان برای جلوگیری از سوختن چوب ها از عایق های پوششی استفاده کرد. البته تا حدودی تیرچه های قطور چوب در سازه چوبی نسبت به تیرهای فولاد مقاومت بالاتری را نشان می دهند. دلیل آن هم به دلیل وجود یک لایه زغالی شکل بر روی تیرچه های چوبی است که از ورود آتش به عمق چوب جلوگیری می کند.
سرعت در اسکلت بندی وبازگشت سریع سرمایه:
یکی از مزایای ساخت سازه چوبی این است که اسکلت بندی این ساختمان ها به سرعت ساخته می شود و شما سریع تر می توانید این سازه ها را تکمیل کنید و به فروش برسانید در نتیجه بازگشت سرمایه شما در ساخت سازه چوبی سریع تر انجام می شود. بر خلاف سازه های فلزی که مدت زمان اسکلت بندی آنها بسیار طولانی تر است. اما توجه کنید که برای ساخت سازه چوبی شما نیاز به نیروی کار متخصص دارید در حالی که شاید برای ساخت یک سازه فلزی به این نیروی ها نیاز نباشد وتعداد بیشتری از نیروها بتوانند برای ساخت آن همکاری کنند. همچنین شاید مصالحی که در ساخت یک سازه چوبی استفاده شود بسیار گران قیمت تر از یک سازه فلزی باشند.
سازه چوبی متناسب با انواع اقلیم ها:
یکی از مزایای ساخت سازه چوبی مقاومت بالای آن در انواع اقلیم ها است در ضمن این سازه در مناطق گرم هوا را در فصل تابستان سریعتر خنک می کند. امروزه به هر گوشه ایران که سفر کنید می بینید که اکثر سازه های قدیمی چوبی بوده اند و در نتیجه مقاومت اکثر آنها به همه آب و هوا ها بالا است. حتی بسیاری از سازه های چوبی را در مناطق مانند اصفهان می بینیم که یک شهر تقریبا گرم و خشک از لحاظ آب و هوایی محسوب می شود. البته سازه چوبی در مقابل رطوبت بیش از حد زیاد پایدار نیست اما در رطوبت متوسط تا حدودی مقاومت بالاتری نسبت به فلزات دارد. یکی از مزیت های سازه چوبی این است که از اتلاف انرژی در فصل زمستان هم جلوگیری می کند به همین دلیل در بسیاری از مناطق ایران آثار باستانی شامل سازه چوبی می شود.
نیاز داشتن به چوب زیاد و از بین رفتن طبیعت:
یکی از مضرات ساخت سازه چوبی این است که این سازه ها نیاز به میزان بالایی از چوب دارند. اغلب سازه های چوبی تنها برای ساخت دکوراسیون خارجی از چوب استفاده نمی کنند بلکه در داخل ساختمان هم برای دکوراسیون داخلی از چوب استفاده می کنند. همین امر باعث می شود که برای ساخت یک سازه چوبی تعداد زیادی از درختان قطع شود و قسمتی از جنگل ها نابود شود. یکی از عوامل از بین رفتن جنگل های شمال ایران ساخت سازه چوبی در بخش های شمالی است که قسمت اعظم چوب آن از بریدن درخت هایی مانند کاج و سرو حاصل می شود. در نتیجه اگر خود سازه به طبیعت زیانی نمی رساند و با طبیعت همخوانی دارد اما قسمت اعظم محیط زیست را در اثر بریدن این درخت ها نابود می کند. گاها برای ساخت یک خانه جنگلی از چوب قسمت زیادی از درختان اطراف آن که لانه بسیاری از حیوانات بوده است را قطع می کردند که باعث مرگ این حیوانات هم می شود.
صرفه اقتصادی در ساخت سازه چوبی:
یکی از دلایل ساخت یک سازه چوبی صرفه اقتصادی آن است اگر چه مصالح اولیه آن ممکن است کمی گران تر از آهن باشند اما نیاز به وسایل جانبی برای ساخت آن نسبت به سازهای فلزی کمتر است. سازه چوبی ساخت و ساز کوتاه مدتی دارد در نتیجه کارگران در مدت زمان کوتاه تری کار را تمام می کنند. صرف انرژی برای ساخت آنها کمتر می شود و هزینه هایی که برای صرف انرژی نفت و گاز انجام می شود کاهش پیدا می کند. از طرفی مکان داخلی سازه چوبی هم راحت تر سرد می شود و هم راحت تر گرم می شود در نتیجه استفاده از سوخت فسیلی برای سرمایش و گرمایش این سازه ها کمتر است.
در این مطلب از وبسایت دانشنامه ساخت و ساز آریا درباره مزایا و معایب سازه های چوبی صحبت کردیم. جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید مطالب دسته سازه چوبی را مطالعه بفرمایید.